Fitre (Sadaka-i Fıtır) Nedir?
Ramazan ayının sonuna yetişen ve temel ihtiyaçlarından (borç, oturulan ev, evin eşyası, binek ve gelirinin aylık veya yıllık olmasına göre ailesinin bir aylık ya da bir yıllık masrafından) başka en az 85 gram altın veya bunun değerinde bir mala sahip her müslümana vacip olan bir ibadettir. Bu fazla malların, para veya ticaret eşyası olması ve üzerinden bir yıl geçmesi şart değildir. Yine, zekâta tabi olmayan kıymetli taşlar gibi süs eşyaları ve ihtiyaçtan fazla ev eşyası de buna dahil edilir.
Ne ile sabittir?
Peygamberimizin sözlü ve fiilî sünnetiyle. İbn Abbas, ‘Resûlullah, oruçlunun boş, çirkin ve ölçüsüz sözlerden temizlenmesi ve fakirlere bir erzak temini olmak üzere fıtır sadakasını emretti’ demiştir (İbn Mâce, Zekât 21). Yine hadiste, Ramazan ay’ı orucu, yer ile gök arasında askıda tutulur, ancak fıtır sadakasının verilmesiyle İlâhî dergâha yükseltilirî (et-Terğîb, II, 152) buyurulmuştur. Peygamberimizin hangi mallardan ne ölçüde fitre verdiğini ve kendi döneminde nasıl verildiğini belirten hadisleri vardır (Buharî, Zekât 74, 76).
Verilmesinin hikmeti nedir?
Fitre, yaratılış nimetine; Ramazan ayını yaşamanın, orucunu tamamlayarak bayrama kavuşmanın bir şükrüdür. Hikmeti, oruç esnasındaki eksiliklerini telafi etmek ve zengin fakir herkesin bayram sevincine katılmalarını sağlamaktır. Bu sayede dostluk ve kardeşlik bağları pekişir. Toplumda kaynaşma ve paylaşma ortamı oluşur.
Ne zaman verilir?
Ramazan Bayramının birinci günü fecrin doğuşundan itibaren vacip olursa da, bundan önce ve bundan daha sonra da verilebilir. Önceden verilmesiyle fakirler bayramlık ihtiyaçlarını gidermiş olurlar. Bayramdan sonraya bırakılması ile bu sadaka düşmez, kaza edilmesi gerekir.