Türkiye’nin İlk Astronotu Alper Gezeravcı’nın gündemden düşmediği şu günlerde herkes uzay yolculuğu, astronotluk gibi konuları daha yakından incelemeye başladı. Peki, uzayda önemli bir görevdeyken ülkesi dağılan ve Dünya’yla bağlantısı kesilen Sergey Krikalyov’un filmlere konu olan hikayesi….
1990’larda uzaya çıkan kozmonot, Sovyetler Birliğinin dağılması ve ülkesinin bir ekonomik krize sürüklenmesi sebebiyle uzayda 300 günü aşkın bir süre mahsur kaldı.
SERGEİ KRİKALEV UZAYDA NASIL UNUTULDU?
Sovyetler Birliği’nin 1991 yılında çöküşü sırasında, o dönemde Sovyet uzay istasyonu olan ‘Mir’e seyahat eden bir kozmonot, uzayda mahsur kalmış ve bir şekilde unutulmuştu.
18 Mayıs 1991’de Sovyet kozmonotu Sergei Krikalev, Dünya’dan ayrılarak Sovyet uzay istasyonu Mir’e gitmişti. Ancak Krikalev, Mir’deyken, onu uzaya gönderen ülke olan Sovyetler Birliği’nin varlığı sona erdi; Sovyetler Birliği çöktü. Krikalev, en azından uzun bir süre boyunca ‘son Sovyet vatandaşı’ olarak uzayda yaşamak zorunda kaldı.
Kısa bir süre sonra, uzay istasyonundaki kozmonotun kaderi belirdi. Kazakistan (diğer birlik ülkeleri gibi) bağımsızlık için mücadele ederken, Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Mikhail Gorbaçev, Krikalev’in yerine bir Kazak kozmonotunun geçeceğini açıkladı. Ancak o sırada Kazakistan’da hiç kimse kozmonot olarak eğitilmediği için, Krikalev uzayda biraz daha uzun süre kalmak zorunda kaldı.
O dönemde uzayda uzun süre kalmak hakkında çok az bilgi bulunmasına rağmen, Krikalev Mir’de bu kadar uzun süre kalmak zorunda olmanın bazı riskler taşıdığının farkındaydı. Ekim ayında diğer ülkelerden meslektaşları dört aylık görevlerini tamamlayarak geri döndüler. İstasyonun kontrolünü sağlayacak kadar deneyimli başka kimse olmadığı için Krikalev Mir’de kaldı ve Dünya’nın çevresinde tur atmaya devam etti.
Sovyetler Birliği’nin çökmesinin ardından ortaya çıkan Rusya Federasyonu ile ABD arasında bir süre pazarlıklar devam etti. Yörüngeye daha fazla kozmonot ve astronot göndermeyi içeren anlaşmalar yapıldı; bu aynı zamanda uzayda mahsur kalan kozmonotun geri getirilmesini de içeriyordu. Sonunda, üç ay sonra, yani 25 Mart’ta, uzayda aralıksız 311 gün geçiren Krikalev, Dünya’ya geri döndü.
Ancak bu günler, uzayda geçireceği son günler değildi. Döndükten sonra Krikalev’in eğitimi devam etti ve daha sonra tekrar istasyona döndü. Toplamda 803 gün uzayda geçiren Krikalev, tüm zamanların rekorunu kırmış oldu.