Ahşap mezarlara Çamiçi bölgesinde Çalca, Coc (Büyükyurt) ve Hosaf (Yalıköy) köylerinin mezarlıklarında rastlanmaktadır.
Bu köylerden en eskisi Çalca Köyü’dür. Coc Köyü’nün geçmişinin ise en fazla 100-150 yıl önceye dayandığını köy halkından duymuştum. Coc’un şimdiki yerleşim yerinin daha önce Büyükyurt Köyü’nün Yaylası olduğunu ifade etmişlerdi. Hosaf (Yalıköy) Köyü’nün geçmişi hakkında bilgim yok.
Ahşap mezarlarda yapılan tarihlendirme çalışmaları neticesinde, mezarlıkta bulunan en eski mezarın 1871 yılında, en yenisinin ise 1944 yılında yapıldığı anlaşılmıştır. 1944 yılından sonra ahşap mezar(sanduka) yapma geleneği bırakılmıştır.
Bir TV programında, tarih hocalarından “Bir toplumda en zor ve en son değişen gelenek ölü gömme ve mezar geleneği” olduğunu dinlemiştim.
Ne yazık ki bu üç köyde de yeni yapılan mezarlarda “ahşap mezar(sanduka)” geleneği devam etmiyor. Bu geleneği neden bıraktıkları ise bir sır gibi.
Ahşap mezarlar çok daha özel birilerine, bir sınıfa yada bir sülaleye mi aitti?
Coc Köyü mezarlığındaki mezarlar daha iyi korunmuş ve ahşap mezar örneği daha çok.
Mezarların bir ilginç özelliği ise “pencereli” oluşları. Bu pencerelerin de neden yapıldığı bilinmemekte. Bazı mezarlar tek pencereli iken bazıları çift pencereli, bazılarında pencere çift tarafta varken bazılarında ise pencereler tek taraflarında yer almakta.
Paylaştığım fotoğraflardan sonuncusu (beşinci foto) Sele (Akgüney) Köyümüz’den, İncedere üzerinde yer alan ve bu gün kullanılmayan bir su değirmeninden. Ahşap giydirme tekniğinin mezarlar ile benzerliğini göstermek için bu fotoğrafı koydum.
Duran Kaya
Doğa Dostu Gönüllü